Amos 5:2-8

« Amos 4 | Amos 5 | Amos 6 »
2“Düştü erden kız İsrail,
Bir daha kalkamaz,
Serilmiş kendi toprağına,
Kaldıran yok.”
3Bu yüzden Egemen RAB şöyle diyor:
“Bin kişiyle savaşa çıkan kentin
Yüz adamı sağ kalacak,
Yüz kişiyle çıkanın
On adamı kalacak İsrail halkına.”
4Bu yüzden RAB İsrail halkına şöyle diyor:
“Bana yönelin, yaşarsınız;
5Beytel'e gitmeyin,
Gilgal'a girmeyin,
Beer-Şeva'ya geçmeyin,
Çünkü Gilgal halkı kesinlikle sürgün edilecek,
Beytel bir hiç[a] olacak.”
6RAB'be yönelin, yaşarsınız,
Yoksa Yusuf soyunda bir ateş gibi parlar,
Beytel'i yakıp yok eder.
Yangını söndürecek kimse çıkmaz.
7Ey adaleti acı pelinotuna çevirenler,
Doğruluğu yere çalanlar!
8 Ülker ve Oryon takımyıldızlarını yaratan,
Zifiri karanlığı sabaha çeviren,
Gündüzü geceyle karartan,
Deniz sularını çağırıp
Yeryüzüne dökenin adı RAB'dir.
« Amos 4 | Amos 5 | Amos 6 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

5:2 düştü erden kız İsrail İsrail ulusu kişileştiriliyor. Bu tanımlamayla, RAB’bin kendine ait ve pak bir halk olmak üzere belirlediği İsrail’in, öbür ulusların putperest geleneklerine uyarak RAB’bin bu amacından saptığı, bu yüzden RAB tarafından cezalandırıldığı belirtilmektedir. Serilmiş... Kaldıran yok Bkz. Yer.8:2’ye ait not ; Yer.9:22.
5:4 Bana yönelin, yaşarsınız Bu lütufkar davet Amo.5:6 ve Amo.5:14’te de tekrarlanır. Eğer İsrail halkı (en azından “sağ kalanlar”ı, Amo.5:15; krş. Yşa.1:9’a ait not) kendilerini yeniden RAB’be adarsa, Amos’un ağıtında öngörülen korkunç ölümden kurtulma şansları olabilirdi (bkz. Sef.2:3 ve ilgili not).
5:5 Beytel’e... Gilgal’a Bkz. Amo.4:4’e ait not. Beer-Şeva’ya Yahuda’nın güneyinde yer alan Beer-Şeva, hem bir hac hem de putperestlik merkezi haline gelmişti (bkz. Amo.8:14). Bu yüzden, hem RAB’be hem de putlara tapınılan yerler yok edilecekti. Beytel bir hiç olacak İbranice’den, “Beytel, Beytaven olacak” diye de çevrilebilir. İbranice “aven” sözcüğü ‘hiç’ anlamına, “beytaven” sözcüğü ‘kötülük evi’, ‘hiç evi’ anlamına gelir. Metinde “Beytaven” adı, aşağılamak amacıyla ‘RAB’bin evi’ anlamına gelen Beytel için kullanılmıştır. Buna göre RAB, putlar bir “hiç” olduğu ve Beytel’e bir “hiç”e tapınmak üzere gidildiği için bu yeri hak ettiği şekilde “hiç”e çevireceğini söylemektedir.
5:6 RAB, putperestlik yapılan yerleri yok etmeye karar vermişti, ancak tövbe etmesi halinde İsrail halkı için hâlâ bir umut vardı; aksi halde halk da yok olacaktı. Yusuf soyunda İsrail Krallığı (bkz. Amo.5:15; Amo.6:6), halkın çoğunluğu Yusuf’un soyundan gelen Efrayim oymağından olduğu için bu şekilde de tanımlanıyordu. Beytel’i Kuzeydeki krallığın (İsrail) dini merkezi (bkz. Amo.3:14; Amo.4:4; Amo.7:13; Hoş.12:4-5 ve ilgili not). kimse çıkmaz İsrailliler’in tapındığı sahte ilah, kenti RAB’bin vereceği cezadan kurtaramayacaktır.
5:7 adaleti acı pelinotuna çevirenler Pelinotu, çok acımsı tadı olan bir bitkidir. Adaletin işleyişinin ve kurumlarının (mahkemelerin) yozlaştırılarak kötülüğe alet edilmesinden söz edilmektedir; mazlum olanlar adalet beklerken, baskı görmüş, acı çekmiştir.
5:8 Ülker Yedi yıldızdan oluşan bir takımyıldızdır (Boğa takımyıldızının bir parçası); her zaman Oryon’la birlikte anılır (bkz. Eyü.9:9’a ait not). Deniz sularını Bkz. Amo.9:6; ayrıca bkz. Mez.36:8; Mez.42:7 ve Mez.104:3’e ait notlar. Denizden buharlaşan ve yoğunlaşıp yağmur haline gelen sudan söz edilmektedir. adı RAB’dir Bkz. Amo.4:13; Amo.9:6.
5:7-9 Amo.4:13’te olduğu gibi kısa bir ilahi eklenmiştir (bkz. Amo.9:5-6 ve ilgili notlar). Burada Amos, iyiyi kötüye “çeviren” insanlar ile geceyi gündüze “çeviren”, evreni yöneten ve halkının arkasında saklandığı duvarları yıkmaya gücü yeten RAB arasındaki tezadı vurgular.
3:1-5:17 RAB’bin İsrail’i cezalandıracağının kesinleştiğini vurgulayan bildiriler.

Videolar

Amos Girişi

Amos Kutsal Kitap'ta sözleri ayrıntılarıyla kaydedilen ilk peygamberdir. Yahudalı olmasına karşın, İ.Ö. 8. yüzyılın ortalarında daha çok İsrail'in kuzey krallığında yaşayan insanlara seslendi. Bu dönemde insanlar bolluk, güvenlik içinde yaşıyorlardı. Ne var ki, Amos bolluğun belirli zenginlerle sınırlı olduğunu, haksızlık ve yoksullara yapılan baskıyla beslendiğini gördü. Dinsel uygulamalar içten değildi; güvenlik görünüşte var, gerçekte yoktu. Amos cesaretle Tanrı'nın halkı cezalandıracağını duyurdu. "Doğruluk ırmak gibi sürekli aksın" diye çağrı yaptı, "Belki RAB, Her Şeye Egemen Tanrı, Yusuf'un soyundan sağ kalanlara lütfeder" dedi (5:15).

Ana Hatlar:

1:1-2:5 İsrail'in komşularının cezalandırılması
2:6-6:14 İsrailliler'in cezalandırılması
7:1-9:15 Beş görüm
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş